Kennis over teksten en tekststructuren speelt een essentiële rol in het leesonderwijs in het basisonderwijs. Het verwerven van begrip over verschillende soorten teksten en hun structuren stelt leerlingen in staat om teksten effectief te begrijpen, te analyseren en er betekenis uit te halen. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van kennis over teksten en tekststructuren in relatie tot leesonderwijs in het basisonderwijs:

• Wat zijn tekststructuren? Tekststructuren verwijzen naar de organisatie en opbouw van een tekst. Verschillende soorten teksten hebben verschillende structuren, zoals verhalen (narratieve teksten), informatieve teksten, argumentatieve teksten, instructieve teksten en beschrijvende teksten. Elk type tekst heeft zijn eigen kenmerkende structuur, zoals het gebruik van een plot in verhalen, een probleem-oplossingsstructuur in informatieve teksten, of een stelling-argument-ondersteuning-structuur in argumentatieve teksten.

• Belang van kennis over tekststructuren: Kennis over tekststructuren helpt leerlingen om de organisatie en samenhang van een tekst te begrijpen. Het stelt hen in staat om hoofdideeën en details te identificeren, relaties tussen ideeën te herkennen, verbanden te leggen tussen verschillende delen van de tekst, en conclusies te trekken over de bedoelingen van de schrijver. Dit bevordert het begrijpend lezen en helpt leerlingen om de betekenis van teksten die ze lezen beter te begrijpen en te waarderen.

• Onderwijs van tekststructuren: Leerkrachten kunnen tekststructuren expliciet onderwijzen door middel van directe instructie, modelleren en gezamenlijke verkenning van verschillende soorten teksten. Ze kunnen leerlingen leren om teksten te analyseren en te identificeren op basis van hun kenmerkende structuren, en hen helpen om strategieën te ontwikkelen om de betekenis van teksten te achterhalen op basis van hun structurele elementen.

• Differentiatie en ondersteuning: Het onderwijzen van tekststructuren moet worden aangepast aan de behoeften en leesniveaus van de leerlingen. Leerkrachten kunnen differentiatie toepassen door middel van het aanbieden van teksten met verschillende niveaus van complexiteit, het bieden van ondersteunende materialen en hulpmiddelen, en het gebruik van gevarieerde instructiemethoden om tegemoet te komen aan diverse leerstijlen en behoeften.

• Toepassing in het leesproces: Kennis over tekststructuren helpt leerlingen ook bij het ontwikkelen van effectieve leesstrategieën. Door bewust te zijn van de structuur van een tekst, kunnen leerlingen gerichter lezen, voorspellingen maken over de inhoud, hoofdideeën identificeren, belangrijke details vinden en relaties tussen verschillende delen van de tekst begrijpen.

Door het onderwijzen van kennis over teksten en tekststructuren kunnen basisscholen leerlingen uitrusten met de nodige vaardigheden om zelfstandige, kritische en competente lezers te worden die in staat zijn om verschillende soorten teksten met begrip te lezen en te waarderen.